کمبود آب یعنی چه!؟
کمبود آب شامل تنش آب، کم آبی و بحران آب است. مفهوم تنش آب نسبتاً جدید است. تنش آب مشکل در یافتن منابع آب شیرین برای استفاده است، که علت آن تخلیه منابع است. بحران آب وضعیتی است که در آن آب قابل آشامیدن و غیر آلوده در یک منطقه کمتر از تقاضای آن است.
هنگامی که به اندازه کافی آب آشامیدنی مورد نیازوجود ندارد، خطر بحران آب حس میشود. با توجه به اینکه این مساله یک نگرانی جهانی است، سازمان ملل متحد و دیگر سازمانهای جهانی مناطق گوناگونی را، مناطق دچار بحران آب در نظر میگیرند. دیگر سازمانها مانند سازمان غذا و کشاورزی، استدلال میکنند که هیچ بحران آبی در این مکانها وجود ندارد، اما که باید گامهایی برای جلوگیری از بروز چنین بحرانی برداشته شود.
....
نشانهها
چندین نشانه اصلی برای بحران آب وجود دارد.
نبود دسترسی به آب آشامیدنی سالم کافی برای حدود ۸۸۴ میلیون نفر نبود دسترسی به آب بهداشتی کافی و دفع پساب برای ۵/۲میلیارد نفر برداشت زیاد از آبهای زیرزمینی که منجر به کاهش بازده کشاورزی میشود استفاده بیش از حد و آلودگی منابع آب آسیب رساندن به تنوع زیستی درگیریهای منطقهای بر سر منابع کمیاب آب که گاهی ناشی از جنگ است. بیماریهای ساری از راه آب و نبود آب بهداشتی لوله کشی یکی از علل عمده مرگ و میر در سراسر جهان هستند. برای کودکان زیر پنج سال، بیماریهای ساری از راه آب علت اصلی مرگ و میر است. در هر زمان، نیمی از تختهای بیمارستان در جهان توسط بیماران مبتلا به بیماریهای ساری از راه آب اشغال شده است. به گفته بانک جهانی، ۸۸ درصد از تمام بیماریهای ساری از راه آب توسط آب آشامیدنی ناسالم، نبود بهداشت و بهداشت نامناسب ایجاد میشود. آب توازن شکننده اساسی برای تامین آب سالم است، اما عوامل قابل کنترل مانند مدیریت و توزیع منابع آب خود سهم بیشتری در کمبود آب دارند.
گزارش سازمان ملل متحد ۲۰۰۶ که بر مسائل مربوط به حکومت به عنوان هسته اصلی بحران آب متمرکز است، میگوید: "آب به اندازه کافی برای همه وجود دارد" و "کمی آب اغلب به دلیل مدیریت نادرست، فساد، نبود نهادهای مناسب، سستی بوروکراتیک و کمبود سرمایهگذاری هم در ظرفیت انسانی و هم در زیرساختهای فیزیکی است ". دادههای رسمی همچنین نشان میدهند ارتباط روشن بین دسترسی به آب سالم و نسبت تولید ناخالص داخلی به درآمد سرانه وجود دارد.
همچنین اقتصاددانان ادعا کردهاند که وضعیت کنونی آب به دلیل نبود حقوق مالکیت، مقررات دولتی و یارانهها در بخش آب، باعث قیمت بسیار پایین و مصرف بیش از حد بالای آن است.
پوشش گیاهی و زندگی وحش اساساً بستگی به منابع آب شیرین دارد. مردابها ،باتلاقها و مناطق ساحلی وابسته به منابع پایدار آب هستند، اما اگر دستیابی به آب کاهش یابد، جنگلها و سایر اکوسیستمها نیز به همان اندازه در معرض خطر تغییرات عمده خواهند بود. در مورد تالابها، با گسترش جمعیت انسانی مساحت قابل توجهی از حیات وحش گرفته شده تا برای منابع غذایی و خانه سازی استفاده شود. اما مناطق دیگری از کاهش تدریجی آب شیرین آسیب میبینند چون در بالادست، برای استفاده انسان از منابع آب انشعاب گرفته میشود. در هفت ایالت از ایالات متحده بیش از ۸۰ درصد از تمام تالاب تاریخی در دههٔ ۱۹۸۰ پر شدهاند، تا اینکه کنگره آمریکا قانون "no net loss"را برای حفاظت تالابها تصویب کرد.
در اروپا نیز از دست رفتن گستردهٔ تالابها و در نتیجه از دست رفتن تنوع زیستی رخ داده است. برای مثال بسیاری از باتلاقها در اسکاتلند با افزایش جمعیت انسانی گسترش و یا کاهش یافتهاند. یکی از نمونهها پورتلنتن موس (Portlethen Moss) و درابردین شایر (Aberdeenshire) است.
بحران آب در ایران
طبق پیش بینیها در سال ۱۴۰۰ سرانه آب به کمتر از ۱۴۰۰ مترمکعب برای هر فرد در سال خواهد رسید و این به معنی ورود به بحران آبی است. طبق آمارهای رسمی و به اعتقاد کارشناسان ایران درآستانه بحران آب به سرمی برد و طی سالهای آینده تامین آب به یکی از بزرگ ترین چالشهای کشوردربسیاری ازاستانها، شهرها ومناطق تبدیل خواهد شد. ایران ازنظرجغرافیایی دربخش نیمه خشک و خشک جهان قرارگرفته به شکلی که میانگین بارش درایران حدود ۲۵۰ میلیمتراست درحالی که میانگین جهانی حدود ۸۵۰ میلیمتراست که بیش ازسه برابر میران بارش در ایران است.
//
منبع : دانشنامه آزاد ویکی پدیا
- ۹۳/۰۹/۲۱